Motown Reyonu

Amerika'da bir plak mağazasında özel Motown bölümü. Motown plak şirketi Berry Gordy, Jr tarafından Amerika’da Detroit kentinde kurulmuştur. Otomobil meraklıları için Detroit bir nevi başkenttir. Motown plak şirketinin adı da buradan gelir. Motor Tow. Şirketin kuruluşu 1960 yılıdır. Berry Gordy, Jr, 1959 yılında ise Tamla Records’u kurmuştu. Bir şekilde Motown, Gordy’nin ikinci plak şirketidir.

Motown bir plak şirketi olarak efsaneler statüsünde kolaylıkla sayılabilir. Irk ayrımının ortalıkta olduğu yıllarda popüler müziğin her türlü ayrımı ortadan kaldırabilme gücünün olduğunu ispatlamıştır. Bunun yanında ilk kez Afrika kökenli bir Amerikalının sahip olduğu bir plak şirketidir. Haliyle büyük oranda Afrika kökenli Amerikalı müzisyenleri bünyesinde barındırmıştır. Ayrıca plak şirketinin yapımlarında kendisine özgü sound çok belirleyici olmuş ve meraklıların Motown albümlerini daha ilk notalardan anlayacağı kadar zihinlere kazınmıştı.

Motown plak şirketi ilerleyen yıllarda irili ufaklı 50 civarında alt plak şirketini bünyesinde barındırmaya başlamıştı. Yayınlanan albümlerde asıl ağırlık “rhythm and blues” soul ve pop müziktir. İsterseniz şimdi kısaca plak şirketinin kuruluşuna bakalım! Daha fazlasını okumak isterseniz sizi buraya alalım...

Modern Çağın Hifi Reklamları Philips

Arada sırada yabancı dergilerde büyük tüketici elektroniği firmalarının hifi haberlerini görüyorum. Yukarıda Philips'in kablosuz ses sistemlerini tanıtmak için hazırladığı reklamlardan bir tanesi var. Aslında hepimizin hayali böylesine küçük sistemlerdir. Daha doğrusu eşlerimizin hayali. Ama ne yazık ki bu bloğu okuyan bir çok kişinin bu durumun oldukça uzağında olduğunu söylemem pek yanlış olmayacaktır.

Sonora Reklamı

Sonora diye bir plak üreticisi hiç duymamıştım. Aslında Sonora ile pek ilgilendiğim söylenemez. O dönemlerde ortalıkta bol bol gözüken hepsi birada plak sistemlerinden fazla bir farkı olduğunu düşünmüyorum. Ancak yaptıkları reklam afişi benim çok hoşuma gitti. O dönemlerin çizerlerinin bu çok zarif çizgilerine gerçekten hayranım. Bu afiş el altında bulunsun ilerleyen dönemlerde Stereo Mecmuası afişine dönüştürülebilecek daha doğrusu modifiye edilebilecek bir potansiyeli var. Bayıldım..

Kolumda Dövmeler Aklımda Plaklar :)

İleri Seviye Koleksiyoncular İçin Bilgiler: Bir Çözümleme Örneği Daha –Impulse!

Geçen hafta Bir Çözümleme Örneği – Bluenote yazım hiç beklemediğim kadar ilgi gördü. Bir çok okuyucum bu konuyla ilgili yazıların devam etmesi için mesaj atmış. Aslında ben farklı bir alana doğru yol almayı planlıyordum ama bir kaç örnek çözümleme daha yazabilirim diye düşündüm. Bir kaç bilindik şirketi ele alarak konumuza kaldığımız yerden devam etmemiz pek sıkıntı olmayacaktır.

Bu yazımızda isterseniz önemli plak şirketlerinden bir tanesi olan Impulse'a bir göz atalım. Impulse! plak şirketi 1960 yılında prodüktör Creed Taylor tarafından American Broadcasting Company'nin (ABC) alt şirketi olarak kuruluyor. Taylor daha önce New York'taki bazı önde gelen şirketlerde çalışır. Daha sonra yolu ABC ile kesişir. Aslında Taylor'ın Impulse! macerası çok uzun sürmez. Çünkü 1961 yılında firması Verve plak şirketine satılır ve ayrılır. Onun yerine gelen Bob Thiele, 1960'lar boyunca plak firmasının başındadır ve plak şirketinin klasik dönemindeki neredeyse tüm yayınlanan albümlerin prodüktörlüğünü üstlenir. Bu dönemlerde özellikle John Coltrane,Impulse!ın vitrindeki müzisyenidir ve açık konuşmak gerekirse plak şirketi başarıdan başarıya koşar. 1960'ların sonlarında yeni caz hareketleri döneminde Impulse! konuya hazırlıksızdır ancak şirket müzisyenleri büyük ölçüde özgür bırakır ve çok önemli albümler yayınlanır. 1970'lerde plak firması MCA Records'a satılır ancak hemen ardından Universal Music Group’a devredilir ve hayatına bir şekilde Verve Music Group altında devam eder..

Evet orijinal bir Impulse! baskısını nasıl anlayacağız? Yukarıda Oliver Nelson'ın The Blues and the Abstract Truth albümünün plak etiketi var. Plak firmasının kataloğundaki kayda bakalım,

Oliver Nelson The Blues and the Abstract Truth Impulse A-5 12" LP 1961 Şarkı listesi ise şu şekilde verilmiş;

"Stolen Moments" - 8:46
"Hoe-Down" - 4:43
"Cascades" - 5:32
"Yearnin'" - 6:24
"Butch and Butch" - 4:35
"Teenie's Blues" - 6:33

İlk dikkat edilecek şey Impulse! plak şirketinin plak etiketidir. Orijinal Amerikan baskılarının etiketleri turuncu ve siyah renktedir. Avrupa baskıları ise siyah-gri olarak basılır. Tabii burada ilk baskılardan bahsediyoruz. Sonraki Avrupa baskıları da turuncu-siyah etiket kullanılarak yapılmıştır.

Impulse! kataloğundaki tüm albümlerin kodu "A" harfi  ile başlar ve katalog kodları ara olmadan "-" ile rakamdan oluşan bir koda sahiptir. Örneğin Oliver Nelson'ın The Blues and the Abstract Truth albümünün kodu Impulse A-5'tir. Bir diğer örnek olarak ALbert Ayler'in Music is the Healing Force of the Universe albümünün kodu A-9191'dir.

Orijinal Amerikan Impulse! baskılarında Matriks kodu son derece basittir. İlk kod kesimi yapan stüdyonun kodudur. Neredeyse tüm Bluenote plaklarında olduğu gibi Impulse! plaklarınında işlemleri Rudy Van Gelder stüdyolarında yapıldığı için "RVG" ibaresi bulunur. Bu kodlama düzgün bir şekilde makine kodu olarak yazılır. Sonrasında el yazısı ile plağın katalog numarası işlenir.

Burada dikkat katalog kodu "A-5" şeklinde yazılıyor olsa da, el yazısı ile "A5" şeklinde yazılır. Arkasından "-" eklenerek plağın yüzü eklenir. Örneğin A yüzü için matiks kodu şu şekilde olacaktır "A5 - A" B yüzü için ise "A5 - B" şeklinde bir kod yazılır. Önemli olan bu kodun el yazısı ile yazılmış olmasıdır.