İleri Seviye Koleksiyoncular İçin Bilgiler: Bir Çözümleme Örneği Daha –Philips

Bir çok müzik türünde plaklar basan Philips grubu dünyanın dört bir tarafında bir çok plak şirket ile ortak çalıştığı için Matriks kodlarının önem kazandığı bir plak şirketidir. Firmanın genel olarak kullandığı kod sistemi Philips / Polydor ortaklığının bir sonucu olarak genel kullanıma açılmıştır. Philips'in katalog kodları açıklanmış olsa da, büyük bir karmaşa olduğunu da eklemem lazım. O kadar çok plak basılmış ki, tam anlamı ile doğru bir kataloğun mevcut olduğuna çok emin değilim. Zaten bir çok müzik araştırmacısı ve koleksiyoncu Philips matriks kodları için makaleler yazmış. Ben sizlere genel hatları ile yararlı bilgiler vermeye çalışacağım. Konu iyi anlamak için güzel bir örnek olacak sanırım...



Yukarıda bir Philips matriks kod sistemi görüyorsunuz. Şimdi bunu nasıl çözeceğimizi anlamaya çalışalım. Ben en sondan başlamayı öneriyorum. Yazımın ilk paragrafından Philips'in dört bir tarafında plak bastığını söylemiştim. Matriks kodunun sağ tarafının en son üç rakamından plağın üretildiği ülkeyi bulabiliyoruz. Bu kodlar şu şekilde; Avusturya - 720; Avustralya - 150; Belçika- 170; Brezilya - 200; Kanada - 230; Danimarka - 300; Uzakdoğu  - 022; Fransa - 380; Almanya - 320; İngiltere - 420; Macaristan - 450; Italya - 520; Lüksemburg  - 630; Norveç- 710; Hollanda - 670; Portekiz - 790; Güney Afrika  - 960; İspanya - 850; İsveç - 970; İsviçre  - 980; Dünyanın geri kalanı 000. O zaman yukarıdaki matriks koda göre elimizdeki plak "420" koduna sahip yani İngiltere'de üretilmiş. Ülkemizde üretilmiş Philips plaklarda ise "000" kodunu görmemiz gerekiyor. Peki burada ilk baskı konusunu nasıl çözeceğiz. Tek yapabileceğimiz araştırmak. Bu kısmın önünde ters bir üçgen olmalı.

İşte bu noktada matriks kodun ilk kısmı devreye giriyor. Yukarıdaki koddaki "6006160" bölümü katalog numarasıdır. Yalnız farklı ortaklıklarla üretilen plaklarda katalog numarası oldukça değişiyor. Hatta aynı albüm içinde değişiklikler olabiliyor. Bu noktada plak kapağı, plak etiketi ve matriks kodların birbirlerini tutması en dikkat edilecek konu. Katalog numarasının hemen arkasından "1F" veya "2F" kodlarını görmeliyiz. Bu kodlar A ve B yüzünü anlatıyor. Yani A yüzü için "1F" B yüzü için ise "2F" kodları kullanılıyor.

Bu kodun hemen arkasından "/" veya "//" ibaresini göreceksiniz. Bu kodun hemen arkasından bir rakam kodu bulunur. Bazı yıllarda -ilk dönemlerde- bu rakam kalıbın numarasını işaret ediyor. Ancak ilerleyen yıllarda bu tek rakamlık bölüm farklı amaçlarla kullanılmaya başlanıyor. Fabrika kodları bu konuya bir örnek...



Örneğin yukarıda bir Philips etiketi görüyoruz. Bu etiketten hareketle matriks kodu oluşturmak gerekirse karşımıza şöyle bir şey çıkacak.  Katalog kodu 836896, plak yüzü kodu 1F veya 2F //kalıp kodu örneğin 1 \/ (ters üçgen yerine bunu yaptım)  Fransa'nın kodu olan 380 . Yani A yüzü için elde edilecek kod şu şekilde olacak 836896 1F//1\/380

Nasıl eğlenceli değil mi?

Kavanoz Hoparlörler

Son dönemlerde telefon ve taşınabilir müzik çalar aksesuarlarındaki fiyat artışları insanları kendi çözümlerini üretmeye yöneltti. Özellikle Amerika'da popüler olan elektronik mağazalarında satılan parçalar ve elektronik bileşenler ile hemen herkes kendi eğlenceli hoparlörlerini üretiyor. Yukarıdaki ürün meşhur Radio Shack parçaları ile evlerimizde bulunan kavanozlar kullanılarak yapılmış. İşin komik tarafı ürün öylesine sevilmiş ki, şu sıralar seri üretimi düşünülüyormuş. Amerika gerçekten çok garip bir memleket...

Süper Kahramanlarda Plak Dinler

Amerikalılar çizgi roman dünyasında önemlidirler. O kadar çok süper kahraman yaratmışlar ki, bir sonra sonra kim kimdir tanımak mümkün değil. Aslında yakından tanıdığımız bir çok Marvel çizgi romanında -örneğin Spiderman- zaman zaman plaklara denk gelebiliyoruz. Yukarıdaki çizim ve alındığı çizgi roman konusunda hiçbir fikrim yok ama başlıkta yazdığım gibi Süper Kahramanlarda Plak Dinler:)

Motown Reyonu

Amerika'da bir plak mağazasında özel Motown bölümü. Motown plak şirketi Berry Gordy, Jr tarafından Amerika’da Detroit kentinde kurulmuştur. Otomobil meraklıları için Detroit bir nevi başkenttir. Motown plak şirketinin adı da buradan gelir. Motor Tow. Şirketin kuruluşu 1960 yılıdır. Berry Gordy, Jr, 1959 yılında ise Tamla Records’u kurmuştu. Bir şekilde Motown, Gordy’nin ikinci plak şirketidir.

Motown bir plak şirketi olarak efsaneler statüsünde kolaylıkla sayılabilir. Irk ayrımının ortalıkta olduğu yıllarda popüler müziğin her türlü ayrımı ortadan kaldırabilme gücünün olduğunu ispatlamıştır. Bunun yanında ilk kez Afrika kökenli bir Amerikalının sahip olduğu bir plak şirketidir. Haliyle büyük oranda Afrika kökenli Amerikalı müzisyenleri bünyesinde barındırmıştır. Ayrıca plak şirketinin yapımlarında kendisine özgü sound çok belirleyici olmuş ve meraklıların Motown albümlerini daha ilk notalardan anlayacağı kadar zihinlere kazınmıştı.

Motown plak şirketi ilerleyen yıllarda irili ufaklı 50 civarında alt plak şirketini bünyesinde barındırmaya başlamıştı. Yayınlanan albümlerde asıl ağırlık “rhythm and blues” soul ve pop müziktir. İsterseniz şimdi kısaca plak şirketinin kuruluşuna bakalım! Daha fazlasını okumak isterseniz sizi buraya alalım...

Modern Çağın Hifi Reklamları Philips

Arada sırada yabancı dergilerde büyük tüketici elektroniği firmalarının hifi haberlerini görüyorum. Yukarıda Philips'in kablosuz ses sistemlerini tanıtmak için hazırladığı reklamlardan bir tanesi var. Aslında hepimizin hayali böylesine küçük sistemlerdir. Daha doğrusu eşlerimizin hayali. Ama ne yazık ki bu bloğu okuyan bir çok kişinin bu durumun oldukça uzağında olduğunu söylemem pek yanlış olmayacaktır.