Art Ensemble Of Chicago, herkesin sevmeyeceği türde bir caz grubu. Aslında avant-garde caz grubu demek daha doğru. Topluluk 1960'ların ortasında kuruluyor. Bana göre topluluğun asıl tanındığı albüm Fransız BYG Actuel tarafından yayınlanan A Jackson in Your House albümü. 1970'lerin ortasına kadar topluluk çok sayıda albüm yayınlıyor. Benim açımdan en ilgi çekici olanlar Message to Our Folks (BYG Actuel 1969) Go Home (Galloway 1970) ve Fanfare for the Warriors (1973 Atlantic) albümleri. Tabii bu arada aradan geçen yıllarda sadece bu kadar albümleri var diye düşünmeyin. Topluluk o kadar fazla albüm yayınlıyor ki, hepsine erişebilmek imkansız. Günümüzde albüm yayınladıkları bir çok plak şirketi kapanmış durumda. Bazılarının CD baskıları mevcut. Basılan plakların günümüzdeki fiyatları ise gerçekten uçuk. Çok az bir kitleyi ilgilendirdiğinden ve az basıldığından dolayı sanırım. Bazen 200-300 Dolar civarında fiyatlar ortalarda dolaşıyor. Tabii bu arada topluluktaki müzisyenlerin bireysel veya bir kaçının beraber yayınladığı albümlerde var. Anlayacağınız liste çok çok uzun.
The Third Decade topluluğun 1984 yılı albümü. Standart Art Ensemble ekibi bu albümde de iş başında; Lester Bowie, Joseph Jarman, Roscoe Mitchell, Malachi Favors Maghostut, ve Don Moye. Geleneksel olduğu üzere hemen her Art Ensemble albümünde kim ne çalıyor konusunu hemen geçiştirmek istiyorum. Liste yaz yaz bitmez. Genel olarak trompet çalmasına alışkın olduğumuz Lester Bowie, davul çalabiliyor bir anda. Albümde bunlar güzelce listelenmiş. Merak edenler kitapçığa bir göz atabilirler.
"Prayer for Jimbo" ile açılan albüm, klasik Art Ensemble çizgisine ilk bakışta biraz ters gibi gelebilir. Uzun bir girişten sonra şarkı kendine geliyor. Neredeyse 10 dakika süren şarkı albümün genelinde olduğu gibi düşük tempoya sahip. Tabii ki bu durum Lester Bowie, Joseph Jarman ve Roscoe Mitchell üçlüsünün rahat durmasını gerektirmiyor. Her saniye her şeyin olabileceği hissiyatına sahip olduğumuzdan dolayı, son derece keyifli bir giriş şarkısının ardından "Funky AECO" biraz daha geleneksel caz kalıplarında bir şarkı olarak karşımıza çıkıyor. Tabii ki, bol aksak ritmler, klasik bebop esintileri taşıyan sonraki bir kaç saniyede o izden geriye bir şey bulamayacağınız üflemeli bölümleri ve arkadan gelen ne olduğunu tahmin etmekte zorlandığım sesler ve her türlü vurmalı enstrüman ile insan albümün içerisine daha da giriyor.
"Walking in the Moonlight" ise bir Mitchell bestesi. Klasik bir caz baladı gibi başlayan şarkı, her ne kadar öyle devam etse de, bol bol aykırı nota duymanız mümkün. Birbiri ile aynı notaları belli gecikmeler ile çalan müzisyenlerin bunu nasıl yaptıklarını çok merak ediyorum. "Walking in the Moonlight", Art Ensemble'ın 1980'lerde arada sırada gördüğümüz göreceli sakin şarkılarından bir tanesi, Art Ensemble'a göre :) Malachi Favors ve Don Moye şarkının ikinci bölümünden itibaren rahat duramayınca kısa süreli bir kaos yaşanıyor sadece o kadar :) "The Bell Piece" ise her türden zil, metal parça, eşya kullanılarak zenginleştirilmiş bir şarkı. tahmin edebileceğiniz gibi tüm topluluk üyeleri ellerine geçirdikleri enstrümanlarla alt yapıyı oluştururken özellikle Lester Bowie'nin solo bölümlerini keyifle dinliyoruz. "Zero" ise Güney Amerika ve Karayip denizi ritmleri ile harmanlanmış çok bilindik melodilerin Art Ensemble yorumu, ki, şarkının son bölümüne kadar oldukça durağan ilerleyen parça Moye'nin solosunun ardından şenleniyor. Bu arada durağan giden parça diye yazıyorum ancak Art Ensemble penceresinden bunu yazıyorum. Albüme ismini veren "Third Decade" şarkısı ise Art Ensemble'ın etkilendiği kökleri bize hatırlatıyor. Afrika vurmalı motifleri ile uzun bir giriş yapılan 8 dakikalık şarkı, siren sesleri arasında bir hızlanıyor, bir ilerliyor ki yüzünüzde koskoca bir gülümseme olmaması imkansız. 8 dakika olmasına rağmen keşke hiç bitseydi dediğim şarkılardan bir tanesi.
DIW, ECM, Atlantic gibi plak şirketlerinin geniş kataloglarının ücra köşelerinde (DIW için bunu söylemek biraz güç) müthiş Art Ensemble Of Chicago albümleri bulabilirsiniz. Hatta topluluğun 1978 yılı albümü Nice Guys ülkemize plak formatında bile ithal edildi. Çok uygun bir fiyata alabileceğinize eminim. Hatta plağı bulursanız, bulunduğunuz yerde Lester Bowie's Brass Fantasy - I Only Have Eyes for You (1985) albümüne de denk gelirsiniz. Onu da hiç düşünmeden alışveriş çantanıza koyun. Tabii ki, bu söylediklerim Art Ensemble'ın müziğini sevenler için geçerli. Uyarayım da, albümü kafama atmayın sonra
Hiç yorum yok :
Yorum Gönder