Phileas Flow Une Balle Dans La Tape

Fransız rapçi Phileas Flow'un une balle dans la tape EP'sinin kapağında kullanılmış bir illüstrasyon.

Plak Koleksiyoncusunun Rehberi: Eski Pikaplar Mevzuu

Eski pikaplar, ikinci el pikaplar veya bazılarımızın kullandığı şekilde vintage pikaplar konusunda oldukça fazla soru geldiği için ayrıntılı bir yazı yazmaya karar verdim. Bu yazıda sahibinden.com gibi internet satış sitelerinde veya çeşitli sahaf/mağazalarda satılan ikinci el pikaplara değineceğim.

Öncelikle şuradan başlamak istiyorum. Okuyucularımızdan bir kısmının bana aktardığı bilgilere bakarak, piyasadaki bazı kişilerin itham ettiği üzere eski pikapları sevmeyen bir adam değilim. Sevmediğim şey, insanların asla toplanmayacak, düzeltilmesi tabiri caiz ise astarı yüzünden pahalıya çıkacak pikapları insanların satın alıp mutsuz olmasını önlemek.

Aslına bakarsanız bende oldukça eski ve neredeyse 20 yaşında bir pikap kullanıyorum. Özellikle ilk gençlik dönemlerimde bende hemen herkes gibi Dual pikaplar ile vakit geçirdim ki, zaten bu yüzden Stereo Mecmuası'nda Dual pikaplara özel bir bölümümüz var. Eski pikaplara karşı herhangi bir ön yargım yok ancak ne alacağınızı veya neler yapabileceğinizi bilmeniz lazım.

İsterseniz şimdi ayrıntılara girelim...

Öncelikle pikapların mekanik yapılı cihazlar olduğunu anlamak çok önemli. Mekanizmalar yıllar içerisinde bakımları yapılmadıkça işlevlerini yaparken zorlanır hale gelir. Pikap kolu dediğimiz şey de mekanik bir yapıdır. Bunun yanında motor gibi elektronik bileşenlerde pikapların vazgeçilmez parçalardır. Tüm bu alt bileşenlerin sağlıklı çalışması, pikabınızın sağlıklı çalışmasına giden yoldur!

Eski bir pikap almaya karar verdiğiniz zaman ilk önce internet üzerinden bir araştırma yapmak ile işe başlayın. Pikabın modeline göre yedek parça bulup bulamayacağınıza bakmanız gerekir. Örneğin belt drive bir pikap alacaksınız. Size en gerekli olacak şey kayış olacaktır. Kayışlar yıllar içerisinde yıpranır ve devir konusunda sıkıntılar yaratmaya başlar. Hal böyle olunca değiştirilmesi gerekir. İlk bakacağınız şey kayışının tedarik edilip edilemeyeceğidir.

Bir diğer önemli konu, kolun yapısı ve kullanılabilecek iğnelerdir. Bazı eski pikaplarda özel kafalar kullanılır ve sadece bu kafaların ucunu değiştirerek kullanabilirsiniz. Bu kısma "stylus" deniyor. Alacağınız pikabın iğnesinin yedeği veya muadili konusunu mutlaka kontrol edin. Günümüzde iki tip kartuş üretimi devam ediyor. Yukarıda görebileceğiniz grafikte işaret edilen 1/2" standart kartuş ve P-Mount tabir edilen kartuşlar. Almayı planladığınız pikap eğer yukarıdaki tiplerde bir kartuş kullanıyorsa bir şekilde muadilini bulabilirsiniz. Ancak bunlar haricinde de standart dışı kartuşlar kullanan pikaplar vardır. Bunların yedeklerinin tedariği mutlaka araştırılmalıdır.

Örneğin Bang & Olufsen (kısaca B&O) pikaplar tamamen kendisine özgü kafalar kullanırlar. Birçok modelde sadece kendi iğne ve kafalarını kullanmanız gerekir. eBay gibi sitelerde geçmişte üretilmiş ve hiç kullanılmamış (bunlara NOS denir) kafalar ve iğneler bulabileceğiniz gibi günümüzde Amerika'da yerleşik Soundsmith firması bu kafaları yeniden üretmektedir. Bu bilgileri kısa bir araştırma ile internet üzerinde bulabilirsiniz. Demek ki B&O marka bir pikap için iğne sorunu yaşamayacaksınız... 

Eski bir pikap satın alırken, yapmanız gereken şeylerden bir diğeri pikabı fiziksel olarak kontrol etmektir. Internet üzerinden satın almayı planladığınız pikaplarda satıcının insafına kalırsınız. Ülkemizde herkes sattığı malın son derece temiz olduğunu iddia eder. Ancak çoğu zaman pikap konusunda bilgisiz insanlar dış görünüşüne göre pikaplarını temiz olarak satışa sunar. Tabii ki ülkemizde de çok iyi satıcılar var. Pikapları elden geçirerek, gerekli bakımlarını yaparak satışa sunuyorlar. Böyle satıcılardan alışveriş yapmaya özen gösterin. Belki muadillerine göre %20-25 daha fazla para ödersiniz ancak başınız ağrımaz ve karşınızda çoğu zaman bir muhatap bulursunuz.

Aksi takdirde teknik anlamda bilginiz yok ise ve üzerine yedek parça tedarik edemezseniz satın aldığınız pikap elinizde patlar. Bu durumda fazladan para verip düzgün bir şekilde elden geçirilmiş bir pikap alın veya sıfır bir pikap almaya çalışın.

Geçtiğimiz aylarda Stereo Mecmuası'nda 30 yaşının üzerinde bir pikap üzerinde yapmış olduğum bir restorasyonu hakkında kapsamlı bir yazı yayınladım. Körlemesine bir alım yaptığınızda EMT 948 pikabın restorasyonu sırasında yaşadığım zorlukların bir çoğunu yaşayabilirsiniz. Böyle bir alım yaparken değecek bir pikap olduğuna ve bu tarz bir çalışmanın altından kalkıp kalkamayacağınıza emin olun. Bahsettiğim yazıda bir çok konuyu derinlemesine yazmaya veya incelemeye çalıştım, bir göz atmanızı tavsiye ederim. 

Ülkemize özgü bir diğer durum ise eski müzik setlerinde kullanılan pikapların ayrı şekilde satılması. Tabii ki bunlar genel anlamda tüm işlevlere sahip pikaplar olsa da, bir çok meraklı internet üzerinde bu pikaplar hakkında bilgi bulamayıp bana mesaj atıyorlar. Bu tarz pikaplar konusunda genel olarak benim de bilgim yok ve araştırma yapabilmek mümkün değil. Bu tarz müzik seti çıkması pikapların yedek parçalarını, çoğu zaman kendilerine özel iğnelerini bulabilmek mümkün olmadığı için elinizde patlama olasılığı çok çok yüksek. 

Basit bir ipucu vereyim sizlere. Günümüzde pikaplar hakkında yazılıp çizilmeyen pek az şey kalmış durumda. Bir pikap hakkında internet araması yaptığınızda karşınıza çok fazla bilgi gelmiyorsa hatta hiçbir şey bulamıyorsanız, o alışverişten vazgeçip daha farklı modellere bakın. 

Bir sonraki yazıda ikinci el pikap almaya gittiğinizde neleri kontrol etmeniz gerektiğini anlatacağım... 

Allah'ım Şu Günleri Görür Müyüz?

Plak Koleksiyoncusunun Rehberi: Philips, Denon, Pioneer, ION, Numark, Crosley ve Niceleri

Plak Koleksiyoncusunun Rehberine ilk başladığım günlerden beri özellikle zincir mağazalarda satılan ve fiyatı göreceli uygun pikap modelleri hakkında çok soru soruluyor. Bu pikapların tam olarak neden üretildiği, yapım kalitesi ve hangi koşullarda kullanılması gerektiği konusunu detaylı şekilde yorumlama ihtiyacı olduğuna karar verdim. Piyasada bulunan ION, Numark gibi markaların pikaplarını gidip zincir mağazalarda tek tek inceledim. Geçmişten bugüne sorulan yüzlerce soru ışığında bu markalara genel olarak bir bakış atalım. 

CROSLEY

Geçmişin önemli radyo üreticilerinden olan Crosley zaman içerisinde dönüşüm yaşadı ve ne yazık ki daha sıradan ürünlere imza atan bir firma haline geldi. Crosley ürünleri bazı "pahalı" perakende mağazaları tarafından ülkemize ithal edilerek fahiş fiyatlardan satılıyor olsa da, yurtdışında çok ekonomik fiyat etiketlerine sahip olduğu için ülkemizden meraklıların da ilgisini çekiyor. 

Crosley ürün yelpazesinde birbirinden şık çok sayıda pikap modeli var. Ancak bunların bir çoğuna dikkatlice bakarsanız pikapların mekanik aksamlarının, kollarının ve iğnelerinin aslında aynı olduğunu ancak kozmetik görünüşlerinin yani kasalarının farklı olduğunu kolaylıkla fark edebilirsiniz. 

Crosley ürün yelpazesinde plak dinlemek isteyen ve bunu yaparken biraz daha dikkatli olmak isteyen meraklılar için iki tane pikap dikkat çekiyor. Crosley C10 modeli ProJect firması tarafından üretilmiş bir pikap. Giriş seviyesi için başarılı bir kol, şasi uyumuna sahip bir model. İllaki Crosley marka pikap almak isteyenler için ilk seçenek olarak göze çarpıyor. Ancak bir not, aynı ürünün ProJect versiyonuna ülkemizde çok daha uygun bir fiyata sahip olabilirsiniz. İkinci ürün ise Technics SL-12xx serisi DJ pikaplarının varyasyonu olan Crosley C100 modeli.   Bu pikapta donanım olarak daha ileriye dönük kullanım açısından uygun şekilde donatılmış bir ürün. Ülkemizde de Technics SL-12xx varyasyonu farklı marka modelleri satın alabilmek mümkün. Tabii ki vergiler dolayısıyla biraz daha yüksek bir fiyata... 

Crosley ürün yelpazesinde bulunan istisnasız tüm diğer pikaplar bir şekilde birbiri ile teknik anlamda benzeşen görünüş itibarı ile farklı modeller. Eğer seneler içerisinde plak arşivinizi genişletmeyi düşünüyor veya değerli plaklara sahipseniz veya arşivinizi sıfırdan yeniden basılmış plaklar ile oluşturacaksanız bu modellerin hiçbirini tavsiye etmiyorum. 

Eğer elinizde az sayıda plak var, bunları dinlemek istiyorsanız ve müzik sistemine de ayrıca bütçe ayırmak istemiyorsanız bu markanın kendi hoparlörü olan farklı modellerini satın alabilirsiniz. Ancak şunu unutmayın bu pikaplarda herhangi bir kol ayarı yapılmadığı için hep aynı iğneyi kullanmak zorundasınız ve teknik anlamda bu tarz kollar plaklarınıza zarar verebilir. 

Bir nevi evimde nostaljik göze hoş görünen bir obje olsun, arada sırada plakta çalarım diyorsanız Crosley markasını tercih edebilirsiniz. 

NUMARK

Numark aslında profesyonel müzik pazarına yönelik ürünler sunan bir firma ve bazı pikap modelleri DJ'ler tarafından tercih edilen bir markadır. Firmanın ülkemizde PT-01USB modeli büyük müzik marketlerde satışa sunulmuş durumda. Bu pikabın üretim amacı aslında DJ'ler veya müzik meraklıları için gittikleri bir ikinci el mağazasında satın almayı düşündükleri plakları dinlemekten ziyade bir göz atmak amacı ile üretilmiş, pille çalışabilir ve taşınabilir bir pikap olması.   Bu pikabın mekanik yapısı da kolu da son derece basit ve özenle oluşturulacak bir arşivdeki plakları layıkı ile çalması mümkün değil. Zaten dikkat ederseniz bu yazıda bahsettiğim tüm pikapların kolları birbirleri ile neredeyse birebir aynı aynı zamanda kullanılan iğne de (ki ucuz modellerde kırmızı renk, biraz daha pahalı olanlarda beyaz renk. Ayrıntısına şimdilik girmiyorum) aynı. PT-01USB modelini eğer taşınabilir amaçla kullanacaksanız evet satın alın ancak evime koyayım da plak dinleyeyim diyorsanız uzak durun.

Firmanın PT01 Touring modeli de ülkemizde boy gösteriyor. Bu pikap yukarıda bahsettiğim Crosley pikaplar ile aynı fabrikada üretilmiş ve kozmetik hariç teknik özellikleri aynı. 

Numark markasından pikap almak isteyenler TT250USB, TTXUSB veya TTUSB modellerine göz atabilirler. Bunlar daha klasik DJ pikapları ve farklı ayar seçeneklerine sahipler. Bir şekilde muadilleri de var pazarımızda. Fiyatı uygun denk getirildiğinde gönül rahatlığı ile satın alıp kullanabilirsiniz. 

ION

Uygun fiyatlı pikapları ile ülkemizde boy gösteren bir diğer marka ION. ION markasında da iki ana ürün grubu mevcut. Bunlardan ilki tıpı Crosley tarzı kendinden hoparlörlü veya müzik seti şeklindeki pikap modelleri. Bu ürünlerin tamamına baktığınızda bu sayfada bahsi geçen tüm diğer markalarda olduğu gibi aynı fabrikadan çıktığını ve aynı iğneler ile donatıldığını görebilirsiniz. Crosley bahsinde yazdıklarım birebir bu ürünler içinde geçerli.  

ION Classic gibi daha özgün modellere baktığımızda ise her ne kadar Türkçe web sitelerinde ayarlanabilir vesaire gibi yazılarda okusanız aslında bu pikaplar, diğerleri ile aynı mekanizmayı ve kolları kullanıyor. Ayarlanıyor denilen şey aslında anti skating dediğimiz ayardır ki, biz aslında kolun farklı iğnelere göre ayarlanabilmesini istediğimiz için bu modellerde oyuncak statüsünden ileriye ne yazık ki gidemiyor. 

 
PIONEER

Ülkemizde elektronik veya müzik zincir mağazalarında Pioneer markasının PL-990 modeli satılıyor. Bu pikap sadece üzerinde Pioneer yazması sebebi ile kaliteliymiş algısı yaratsa da, işin aslında yukarıda bahsettiğim  markaların pikapları ile aynı ölçüde bir model. Kolun ayarlanamaması, stabil olmayan plastik mekaniği ile genişleyecek plak arşivlerine sahip olmak isteyenler için uzak durulması gereken bir ürün. 

İlle Pioneer markasından bir pikap satın almak istiyorsanız Pioneer PLX-1000 modelini ise şiddetle tavsiye edebilirim. Şu an dünya pazarında Technics SL-12xx varyasyonu DJ pikapları arasında mekanik ve donanım olarak en iyi modellerinden bir tanesi belki de en iyisi. Tabii ki fiyat yüksek. Giriş seviyesinde farklı markalardan daha makul ürünler tabii ki mevcut. Ancak bu Pioneer PLX-1000'in çok kaliteli bir pikap olduğu gerçeğini değiştirmiyor!

DENON

Okuyucularımızdan Stereo Mecmuası'nı takip edenler Denon markasının analog ürünleri DL103 ve 103R iğneler için yazdığım bir çok yazıyı hatırlıyorlardır. Analog tarihinin en önemli yapıtaşlarından olan bu iki iğne için ne kadar olumlu şey yazabiliyorsam tam aksini DP-29F modeli için pikapları için yazmak zorundayım. Aslında yazmaya gerek yok. Lütfen yukarıdaki Pioneer modeline bakın ve şimdi Denon'a bakın. iğnesinden koluna ve mekaniğine kadar aynı pikabı görüyorsunuz.  Dolayısıyla uzak durmanızı tavsiye ederim.  

Yine firmanın DP-200USB modeli içinde aynı şeyler geçerli. İlle Denon markalı bir pikap almak istiyorsanız satın alabileceğiniz ve gelecekte  farklı seçenekler ile donatabileceğiniz tek model DP-300F modeli.

PHILIPS 

Son dönemlerde Türkçe birçok bilişim sitesinde incelemesini okuduğunuz veya videosunu seyrettiğiniz OTT2000 modeli hakkındaki yorumlara bakarsanız muhteşem olduğunu düşünebilirsiniz. Hayatında plak dinlememiş insanların yaptığı yorumlara bakarak ve Philips markasına güvenerek OTT2000 alacaksanız bu pikabın aslında bu sayfada bahsettiğimiz Crosley ve benzeri markaların ürünlerinden bir farkı yok. Tüm olumsuz düşüncelerim bu model içinde geçerli... 

Bir sonraki yazımızda ikinci el pikaplar konusundan devam edeceğiz. 

Plak Koleksiyoncusunun Rehberi: Acemiler İçin Pikap Konusu Revisited

Plak Koleksiyoncusunun Rehberi yazı dizisinde geçmişte pikaplar konusuna bazı yazılar yazmıştım. İlk önce genel bir bakış arkasından da acemilere yönelik bazı öneriler kaleme almıştım. Ancak aradan geçen zamanda çok fazla soru soruldu. Bazı konularda ciddi kafa karışıklıkları olduğunu görmem sebebi ile pikap konusuna yeni giriş yapacak meraklılar için mini bir rehber hazırlamaya karar verdim. Bu mini rehber serisinde pazarda bulunan bazı pikapları mercek altına alacağız. Bunun haricinde eski pikapları alırken nelere dikkat etmeliyiz konusunu irdeleyeceğim. Ayrıca çok sorulan bazı ürünlere de çok detaylı olmasa da bir bakış atacağız. Umarım keyifle okursunuz...