Geçtiğimiz hafta içerisinde ilk baskı plaklar konusuna bir giriş yaptık. Şimdi yavaş yavaş bu derin okyanus içinde boğulmaya başlayalım.
İlk baskı plaklar konusunda bilgi sahibi olmak gerçekten bir yandan deneyime bir yandan bilgiye bir yanda da acayip bir hafızaya sahip olmayı gerektiriyor. Tüm bu özellikler sıradan bir insanoğlunun bir anda sahip olacağı şeyler değil. Bu noktada ilk baskı kovalamayı bir nevi avcılık olarak düşünmek lazım.
Ben tüm arşivimin ilk baskılardan oluşmasını istiyorum diyorsanız muhtemelen binlerce Dolarlık bir bütçenizin olması gerekli. Benim ilk tavsiyem, ister ilk basım, isterse de bir müzik seçkisi oluşturmak istiyorsanız mutlaka bir listeniz olsun. Özellikle çok geniş bütçeniz yok ise güzel bir liste iyi bir başlangıç olacaktır. Hangi plaklara, hangi albümlere sahip olmak istiyorum, vermeniz gereken karar bu. Bu listeyi kişisel müzik beğenilerinize göre oluşturabileceğiniz gibi, işin tamamen maddi yönünü düşünerek yani ilerleyen yıllarda plaklarınız değerlenip bundan maddi bir kazanç sağlamak için de yapabilirsiniz. Ben olayın ikinci yönü ile ilgilenmiyorum ancak ilgilenenler var ise tabii ki saygı duyarım.
Listeyi oluşturduktan sonra işin araştırma bölümüne başlamak lazım. Burada Matriks Kodlarından tutun, plak baskılarının kronolojisine, ilk baskıyı diğer baskılardan ayıran özelliklere kadar bayağı bir külliyat okumanız gerekecektir.
Plakların değerleri arttıkça kötü niyetli satıcıların haksız kazançlar elde edebilmek için neler yapabileceğine inanamazsınız. Sahte Matriks Kod eklemekten tutun, plak etiketini değiştirmeye kadar aklınıza gelebilecek her türlü hile hurda yapan var. Bu durum sadece ülkemizden ziyade yurtdışından alışverişlerde başınıza gelebilecek bir olay. Ülkemizde ise genelde yanlış bilgi vermek üzerinden yürüyor olaylar.
Diyelim ki, The Beatles'ın "Sgt. Pepper's Lonely Hearts Club Band" albümünün ilk baskısını edinmeye karar verdiniz. Bu durumda plağın etiketindeki yazılar, logolar ve hatta etiketin kalınlığı konusunda bilginiz olmalı. Ayrıca kapak birleştirilirken 1960'lı yıllarda nasıl bir yapıştırıcı kullanıldığı ve bunun ne şekilde sürüldüğüne dair bilginiz olması, alışverişinizde mutlu olabilmeniz için bilmeniz gerekenlerden sadece birkaç tanesi. Araştırma yapmadan ilk baskı toplamaya soyunursanız ve iyi niyetli olmayan bir satıcı ile denk gelirseniz 500 Dolar karşılığında 10 Dolarlık bir plak sahibi olursunuz veya uzun lafın kısası paranızı çöpe atmış olursunuz.
Peki tüm bunları nereden araştıracağım derseniz. Çok eski yıllarda farklı ülkelerde yayınlanan koleksiyonculara özel dergiler ve bunların yıllık özel sayıları en önemli kaynak idi. Ancak günümüzde internetin bu denli geliştiği zamanlarda işine yarayan tüm bilgileri internetten bulabilmeniz mümkün. Discogs web sitesi başlangıç için harika bir seçenek. Yakın zamanda yayınlanan mobil uygulama ile elinizin altında her zaman bir referans olacaktır. Discogs'u nasıl kullanacağınız konusuna da ilerleyen günlerde el atacağım.
Bunun yanında gruplara özel topluluklar, web siteleri ve forumlar araştırma yapmak için gerçekten iyi imkanlar sunuyor. Hatta araştırma yaparken bir sürü ilginç şey öğrenebiliyorsunuz. Örneğin Frank Zappa plaklarının orijinal ilk baskılarını mı arıyorsunuz, detaylar için bakmanız gereken yer kesinlikle Zappa resmi web sitesinin forumları. Geçmişin tüm önemli grupları için resmi veya resmi olmayan harika fan siteleri var.
Tüm bu araştırmaların yanında özellikle alım yapacağınız satıcının şeceresini iyice araştırmak gerekli Bu konuda size eBay, Discgs gibi sitelerdeki kullanıcı yorum ve deneyimleri yol gösterecektir. Türkiye için ise yine yerel satış siteleri ayrıca sosyal medyayı tarayabilirsiniz.
Eh ne diyelim iyi avlar!
