Dagmar Krause ve Weimar Şarkıları


Dagmar Krause, benim tanışır tanışmaz çok sevdiğim ve keyifle dinlediğim Alman bir şarkıcı. 1950'de doğan Krauze muhtemelen en çok  Slapp Happy, Henry Cow ve Art Bears gibi avant-rock'larında yaptığı çalışmalarla tanınıyordur. Zaten bu isimlere Stereo Mecmuası'nda da, kendi bloğumda da fırsat buldukça yer vermeye çalışıyorum. Onun diskografisini inceledikçe solo çalışmaları benim çok ilgimi çekti ve bu çalışmaların peşine düştüm. Nasıl ilgi çekmesin ki, solo çalışmalarında; Bertolt Brecht, Kurt Weill ve Hanns Eisler gibi isimlerin şarkılarını yorumlamıştı.

Dagmar Krause, Hamburg'ta doğmuş. Çok erken sayılabilecek bir yaşta (14) çeşitli kulüplerde şarkı söylemeye başlamış. 1968 yılında o dönemin özgürlük rüzgarlarının da etkisiyle protest gruplarda yer almaya başlamış. Bu dönemler Almanya için çok zor günler. Soğuk savaşın en yoğun şekilde hissedildiği, 2 Almanya'nın ayrı olduğu bir dönem. Daha 1970'lere gelinmeden kendisi gibi şarkıcı olan Inga Rumpf ile birlikte bir plak yaparlar. Bu plağın da peşindeyim. Bir yüzünde Krauze diğer yüzünde ise Inga Rumpf ağırlıklı olarak şarkı söylüyor. Plağın adı I.D. Company, isminden anlaşılacağı gibi Inga ve Dagmar'ın isimlerinin ilk harflerinden oluşuyor. Bu plağın en önemli özelliği Dagmar'ın avant-garde sahnesine girişini sağlamasıdır. Bu plak çeşitli açık arttırma sitelerinde 100 Euro'nun üzerinde fiyatlarla bulunabiliyor. Pahalı ancak her zaman denk gelmenin bir yolu vardır.


Uzun süren arayışından ardından edindiğim Henry Cow In Praise Of Learning plağı

Hamburg, 60'larda ve 1970'lerde Avrupa müziği için çok önemli bir kent. Hem son derece özgür bir kent hemde her açıdan bir sürü imkan var yani bulunamayacak hiç bir şey yok. Karışık bir cümle oldu ama ne anlatmaya çalıştığımı eminim ki, çoğunuz anlamışsınızdır. Hal böyle olunca her türden en deneysel en uçuk müzisyenler ve hatta sanatın her dalı ile ilgilenenler Hamburg'ta dünya üzerindeki cennette gibiler. Dagmar'ın hayatı İngiliz müzisyen "Anthony Moore" ile evlendiğinde değişiyor. Damar, Moore ve Amerikalı arkadaşları Peter Blegvad ile beraber "Slapp Happy"i kuruyorlar. Slapp Happy'nin müziği son derece karmaşıktır. İçerisinde her türden karmaşa bulunuyor. Sözler son derece sembolisttir, müzik ise bunun tam tersine pop öğeleri içerir. Yani değişik bir karışımdır. İlk iki albümleri olan "Sort Of" ve "Slapp Happy", Alman Polydor firmasından yayınlanmıştı. Bu iki albümü edinmek biraz zor. Ancak "Recommended Records" daha sonraki dönemdeki plaklarını bastığından edinmek biraz daha kolay. Yine de standart bir plak ve CD'ye göre en az 4-5 kat fazla para vermek zorundasınız.

Neyse 1974 yılında Slapp Happy, yine arkadaşları olan Henry Cow ile birleşir. Ortaya çıkan karışım -anlayana- son derece sert politik söylemleri olan avant-rock müziğidir. Birlikte iki albüm yayınlarlar, "Desperate Straights" (1974) ve benim çok sevdiğim "In Praise of Learning" (1975) Bu noktada İşler karışır, Anthony Moore ve Peter Blegvad, Henry Cow bünyesine katılmaktan pek mutlu değillerdir. Ayrılmaya karar verirler. Tam bu esnada Krause çok önemli bir karar verir ve müzik yaşamına Henry Cow ile devam eder. Bence de bu durum çok hayırlı olmuştur.

Krause'nin Henry Cow ile devam etmesi, topluluğun müziğini bir çıta yükseltir. Bu kombinasyın Avrupa dinleyicisinden de iyi tepkiler alır ve sonu gelmeyen turlar başlar. 1977 yılında turlar sırasında hastalanan Krause, artık yeter der ve Henry Cow'dan da ayrılır. Ancak tur sonrasında "Hopes and Fears" albümde yine vokalleri o yapacaktır. (2)


Tank Battles: The Songs of Hanns Eisler CD'si. Voiceprint Records baskısı.

Her işte bir hayır vardır deriz ya, tam anlamı ile böyle bir olaydır Dagmar'ın Henry Cow'u terk etmesi. Krause bu dönemde Weimar Dönemi kabare dünyasına el atar. Weimar Dönemi veya daha doğru bir tabirle Weimar Cumhuriyeti 1919'da Almanya'da monarşi (İmparatorluk) dönemi idare tarzından cumhuriyete geçis dönemi için kullanılır. 1919'da ilk Dünya Savaşında yenilen Almanya'da yaşanan bir nevi devrimdir. Weimar Cuhuriyeti, 1933'lere kadar yaşar. Bu dönemde Adolf Hitler ve onun NSDAP partisi iktidara geçince tarihçiler Weimar Cumhuriyetini sonlandırırlar. İsterseniz bu konuya fazla girmeyeyim. Beni yakından tanıyanlar bu konuyu sayfalarca yazacağımı biliyorlar. Konuyu dağıtmadan devam edeyim.

Weimar Cumhuriyeti döneminde Bertolt Brecht çok önemli bir isim. Bertolt Brecht tam ismiyle Eugen Berthold Friedrich Brecht, çok önemli bir şair, tiyatro yönetmeni ve oyun yazarı. Onu günümüzde de çok önemli kılan şey aynı zamanda hem çok dramatik hemde oyunculuk ve seyir zevki açısında çok gösterişli oyunlara imza atabilmesidir. Muhtemelen 20 yüzyıl tiyatrosuna en önemli katkıları yapmış isimlerden bir tanesidir. Çalışmlarında ise müzik konusunda "Kurt Weill" ve "Hanns Eisler" ile birlikte çalışmıştır. O dönemlerde bu birliktelikten doğan bir çok şarkı Almanca'nın yanında farklı dillerde seslendirilmiştir. İşte bu dönem Krauze'nin ilgisini çekmiştir. Bu gayet normal, bir yanda Bertolt Brecht şiirleri, diğer yanda Weill ve Eisler besteleri. Tabii Weill ve Eisler'in kendi şiirleri de var. Bence bir çoğu inanılmaz sözlere ve müziklere sahip. Zaten uzun zamandır bu şarkıları dinleme sebebim bu. Krause'nin bir yanda politik duruşu, müthiş sesi, diğer yanda harika şiir ve besteler. Bundan daha iyi bir kombinasyon sanırım bulmak zor.


Dagmar Krause - Supply and Demand CD'si. Voiceprint Records baskısı.

Dagmar'ın kendi iki solo albümü var. Bu albümlerin iki farklı baskısı var. Göz atmak gerekirse;

- Supply and Demand: Songs by Brecht/Weill and Eisler (1986, LP, Hannibal Records)
- Angebot und Nachfrage (1986, LP, Hannibal Records) – Supply and Demand ile birebir olsa da tüm şiiler Almancadır.
-Tank Battles: The Songs of Hanns Eisler (1988, LP, Island Records)
- Panzerschlacht: Die Lieder von Hanns Eisler (1988, LP, Island Records) – Tank Battles içeriğinin orijinal Almanca seslendirilmiş hali.


Uzun zamandır arkasından koştuğum bir plak, Dagmar Krause - Supply and Demand: Songs by Brecht/Weill and Eisler. 2010'un benim için en iyi alışverişi oldu, hem fiyat uygundu hemde plak sealed idi. Bunu en iyi plak meraklıları anlar

Yukarıdaki plaklar inanılmaz yüksek tutarlara satılıyorlar. Hele Almanca olanlarını bulabilmek çok güç. Ben 2010 senesini kapatırken Supply and Demand'ın plağına son derece makul bir fiyata denk geldim ve satın aldım. Benim için 2010 senesinde satın aldığım en değerli şeylerden bir tanesi Supply and Demand'ın plağıdır. Bunun en önemi sebebi plağın "sealed" olmasıydı yani açılmamış. 1986'dan bugüne geçen 24 yıl sonra ilk kez plağın jelatini ben açtım. Bunun için çok daha fazlasını ödemeye hazır bir sürü insan olduğuna eminim ama plak merakı işte böyle bir şeydir, bol bol şans gerekir. (3) Yazdığım gibi plakların Almanca versiyonlarını edinmek çok çok zor. Tabii ki bir çözüm var. Voiceprint Records her iki albümün Almanca ve İngilizce içeriklerini birarada sunan CD'leri basmıştı. Ancak firmanın el değiştirmesi sebebi ile CD'lerde son derece zor bulunuyorlar ve oldukça pahalılar. Bu durumda 4 albümü plak formatında almaktansa 2 CD almak daha ucuza denk geliyor. Ancak 2 CD'nin tutarı nakliye ücreti ile birlikte yaklaşık 100 Euro'nun üzerine çıkabilir. Ne yazık ki büyük tutarlardan bahsettiğimin farkındayım ancak tüm dünyada az sayıda dinleyicisi olan müzik tarzlarında bu durum çok sık yaşanıyor. Bu arada CD'nin koleksiyonu olmaz diyenlere de bir selam gönderelim. Popüler müziğin tabii ki koleksiyonu olmaz ama nadir basılan veya plak şirketleri batmış albümlerin değerlerine bakarsak onları birer koleksiyon metası olarak değerlendirebilmek mümkün.

Bu senenin (2011)  ilk yazısını sonlandırmak için güzel bir video seçtim. Dagmar Krause bir Weill bestesini seslendiriyor,  "Surabaya Johnny"


(1) Haydi bir ipucu. Amerikalı plak satıcıları, bazen ellerinde çok plak olduğundan hiç beklenmedik plakları hiç beklenmedik fiyatlara satabiliyorlar. O yüzden Avrupa kaynaklı nadir albümler için okyanusun öbür tarafına dikkatli şeklide bakmak gereklidir.
(2) Henry Cow diskografisini edinmek isteyen okuyucularım Recommended Records tarafından yayınlanan "40th Anniversary Box Set"lere göz atabilirler. Tüm albümler ve single'ları içeren 3 kutudan oluşan setin her bir kutusu 100 Dolar civarında. Toplamda 300 Dolar gibi bir tutar ortaya çıkıyor ancak bunları plak olarak almak isteyen bir kişi bunun 10 katı fazlasını ödemek zorunda kalabilir. Bazı Henry Cow albümleri çok ciddi paralara el değiştiriyor. (3) Seçkin'in kulakları çınlasın. Alım operasyonundaki desteğin için çok teşekkürler.

Elektron Mikroskop Altında Plak İzleri


Yukarıdaki fotoğraf nedir? Haydi tahmin edin, ay yüzeyi filan değil :) Yukarıdaki fotoğraf, bir plak izi. Rochester Üniversitesinde araştırmacı olarak çalışan Chris Supranowitz elektron mikroskobu altında bir plak yüzeyini 1.000 kez büyüterek, kendi geliştirdiği yazılımla görüntüyü keskinleştirmiş. Bu arada yukarıdaki izler Led Zeppelin IV plağından!

Pikap Kolu Yakmak İçin Zihni Sinir Projesi


Stereo Mecmuası'nın geçtiğimiz sayılarında Blue Horizon firmasının Proburn ürünü ile alakalı bir inceleme yazmıştım. Geçtiğimiz günlerde küçük bir müdahale yaptığım Bluenote Borghese pikap kolunu acil şekilde yakmam gerekti. Tabii ki kabloları:)  Bir zihni sinir projesi ile Proburn'e özel bir kablo yaptım. Böylelikle küçük headshell'leri cihaza bağlama şansım oldu. Bir kaç forumda bunu paylaşınca ilginç tepkiler aldım. Elinizde bu tarz bir kablo yakıcı var ise hani aklınızda bulunsun diyerek fotoğrafları yayınlıyorum.

Thurston Moore, Okkyung Lee ve Ikue Mori Canlı Performans

Geçtiğimiz günlerde bir müzik topluluğu ile alakalı araştırma yaparken, Youtube'da aşağıya eklemiş olduğum Thurston Moore, Okkyung Lee ve Ikue Mori'den oluşan trio'nun canlı bir performansını buldum. El altında bulunsun diyerek bloğuma ekleyeyim dedim. Videonun play tuşuna basmadan önce aşağıdaki yazıyı okumanızı öneririm. Çoğu bünyenin kaldırmayacağı bir müzik tarzı çünkü.

İlk önce müzisyenlere bir göz atalım,Thurston Joseph Moore (1958 - yaşıyor) Amerikalı müzisyenin adı aslında Sonic Youth ile birlikte anılıyor. Bu durum çok normal, çünkü toplulukta şarkı sözleri, tüm vokaller ve gitarların arkasındaki isim Thurston Moore. Sonic Youth'daki müzik hayatının dışında özellikle deneysel çalışmalar da yapan müzisyenin 2006 yılında yayınlanan Flipped Out Bride, 2007 yılında yayınlanan Black Weeds - White Death (Sadece kaset formatında), 2008 yılında yayınlanan Sensitive-Lethal ve yine 2008 yılında  yayınlanan Blindfold (Sadece kaset formatında 200 adet limitli) gibi albümleri de var. Bunların yanında Stereo Mecmuası müzik özel sayılarında yer verdiğimiz Glenn Branca'nın özellikle 1980 başı projelerinde de yer almış (Lesson No. 1,  Symphony no. 1, 2 ve 3)

Okkyung Lee ise Koreli bir çellist. Müzik eğitimini Kore'de tamamlayan müzisyen daha sonra Amerika'ya taşınmış ve emprovize müzik camiasında tanınır hale gelmiş. Naked City topluluğu ile alakalı araştırma yaparken Tzadik plak şirketine yaptığı albümlere denk gelmiştim. Bu arada 2009 yılında  Peter Evans ve Steve Beresford ile birlikte 2009 yılında yayınladığı "Check for Monsters" albümünün son derece iyi eleştirileri var. Albüm şu an elimde yok ama edinince bir şeyler karalamaya çalışırım.

Ikue Mori ise Japonya'da doğup Amerika'ya taşınan bir müzisyen. New York punk arenasında davulcu olarak boy gösteriyor. Gitarist Arto Lindsay ve klavyeci Robin Crutchfield ile beraber DNA topluluğunda müzik yapıyor. New York'ta 1970'lerin ortasında ortaya çıkan "No Wave" akımının etkisinde müzik yapan DNA'da amaç enstrümanları klasik tarzında çok dışında kullanarak farklı bir sound yaratmak. İşin acayip tarafı  hiç bir müzik eğitimi almamış olmasına rağmen Ikue Mori davulculuk konusunda büyük övgüler alıyor hatta ritm duygusunu çok önemli caz müzisyenleri ile kıyaslayanlar oluyor. DNA dağıldıktan sonra asla davul açlmıyor ve özellikle drum machine ve bilgisayar yardımı ile garip ritmler ve robotik efeklerle davulvari bir etki yaratıyor. 1990'lara gelindiğinde kendisi gibi Japon Kato Hideki (Ground Zero topluluğundan) ve Fred Frith (Stereo Mecmuası ve kendi bloğumda sık sık bahsettiğim Henry Cow topluluğundan) ile birlikte Death Ambient'ı kuruyor. Bu arada Ikue Mori'yi John Zorn'un Electric Masada'sından hatırlayan okuyucularım olabilir.

Aşağıda 2009 yılında Thurston Moore, Okkyung Lee ve Ikue Mori üçlüsünün deneysel dolayıyla emprovize bir canlı performansı var.