Magali Noël ismini daha önce duydunuz mu? Belki çok çok fanatik bir sinema meraklısıysanız cevabınız evet olacaktır. Müzik meraklısı iseniz özellikle de Fransız müziği ilgi alanınıza giriyor ise cevabınızın düşük olasılık bile olsa evet olması mümkün. Aslına bakarsanız Magali Noël'i bende tanımıyordum. Elime 45'likleri geçtiğinde tanıma şansım oldu, sonra hızlıca eksiklerimi tamamladım. Tabii bunlar çok seneler önce oluyor. Neyse aklıma geldi ve bu pek duymadığımız ismi okuyucularımla paylaşmak istedim. Çünkü nereden nereye denilebilecek bir hikayesi var.
Magali Noël veya asıl adıyla Magali Noëlle Guiffray; 27 Haziran 1932'de doğmuş. Şimdi sıkı durun, doğum yeri İzmir. Çocukluğu da İzmir'de geçmiş. Daha sonra Fransa'ya göç etmiş. Herhalde expatirié (1) olarak 1940'larda Türkiye'de yaşamak oldukça zordu. Bilemiyorum.
1950'lerde sinemada boy göstermeye başlamış. Bu yıllarda bazı çok önemli yönetmenlerle çalışma fırsatı bulmuş. Costa Gavras, Jean Renoir, ve Jules Dassin bunlardan sadece bir kaçı. Ancak asıl önemli olan ise Federico Fellini. Noël, Fellini'nin La Dolce Vita (1961), Satyricon (1970) ve Amarcord (1974) filmlerinde oynamış. Yazılan çizilenlere göre Noël, Fellini'nin o çok iyi bilinen takıntılı derecede sevdiği oyunculardan bir tanesi(ymiş) Noël kariyeri boyunca bir çok ödül almış.
Gelelim olayın müzik yönüne..
Kendi biyografisinde yazdığına göre müzik kariyeri 1956 yılında başlıyor. İlk albüm Magali Noël numéro 1 adıyla çıkan bir 45'lik (Philips 432.044 NE) İçerisinde 45'liğe adını veren "Le Rififi", "Johnny Guitar", "Si tu m'aimais" ve "J'aime valser dans tes bras" adlı şarkılar var. Ben bu 45'liğin kapağındaki resmini çok beğeniyorum. (sağ altta yeşil olan)
Ancak asıl bomba 1957 yılında yayınladığı Magali Noël: Rock and Roll 45'liği (Philips 432.131) ve LP'si (Philips N 76.089 R) 45'liğin içerisinde "Fais-moi mal Johnny", "Strip-rock", "Alhambra rock" ve "Rock des petits cailloux de Boris Vian" şarkıları var. Bu plakla itibaren Magali Noël'in Boris Vian şarkılarına yaklaşması başlıyor. Ayrıca albümdeki "Fais-moi mal Johnny" şarkısı -ki Boris Vian tarafından yazılmıştır- Fransızca sözlü ilk rock'n'roll şarkısıdır. Boris Vian'dan bekleneceği üzere şarkı son derece garipti ve sado-mazoşist olarak nitelendirilebilecek sözlere sahipti. (2) Tabii o yıllarda şarkının radyolarda çalınması yasaklandı. Bende plak versiyonu var. Kapağı aşağıda. Bu plaktaki fotoğrafı da pek hoştur, Noël'in
Daha sonra "Fais-moi mal Johnny" şarkısı İngilizce'ye de çevrildi ancak bildiğim kadarı ile o dönemde çok büyük bir hit olmadı. Ancak daha sonraki yıllarda farklı isimler şarkının mükemmel yorumlarını seslendirdiler. Bunlardan bence en iyisi Dagmar Krause imzalıdır. Birgün çok ayrıntılı bir yazı yazacağım onun hakkında ama merak edenler için Henry Cow'u ele aldığım Stereo Mecmuası'ndaki albüm eleştirisinde kendisiyle ilgili bazı ayrıntıları bulabilirler. İlerleyen yıllarda yayınladığı 45'liklerden en önemlisi 1957 tarihli Magali Noël, numéro 4: Sexy songs'dur. (EP Philips 432.193) Yukarıda 45'liklerin olduğu fotoğrafta sağ üstte turuncu olan 45'lik. Bu 45'likteki "mon amour de Boris Vian" şarkısı gerçekten çok etkileyici. Çoğu kişi için bu tarz şarkılar içerisinde en sevileni ve en bilineni Sergei Gainsburg'un güzeller güzeli Jane Birkin ile söylediği "Je t'aime moi non plus" şarkısıdır. Ama müzik tarihinin derinliklerinde çok daha ilginç şarkılar var. "Je t'aime moi non plus" deyince ilk önce bu şarkının Brigitte Bardot ile seslendirildiğini ve daha sonra Gainsburg ile Bardot ayrılınca şarkının bu kez Gainsburg'un yeni sevgilisi Birkin ile kaydedildiğini de bir ara not olarak ekleyeyim.
Bu vesileyle ilginç bir ismi sayfama konuk ettim. Yazıda kullandığım fotoğraflardaki 33 ve 45'lik plakların hepsi kendi arşivimden. Zaten özellikle elimde bulunan plaklarla ilgili yazı yazıyorum. Bazı müzik dergilerinde yazılan yazılardaki gibi komik olmamak lazım. İnternetten indir, bilgisayarında dinle yaz. Oh ne güzel hayat değil mi? Ama bunları yaparken ilk baskı plaktan dinleyip yazıyorum derken, bari internet arşivlerinden o plakla ilgili bilgileri edinseler. Hiç olmaz ise daha inandırıcı olurlar. Neyse isteyen istediğini yapsın. Biz kendi işimize bakalım :)
Bu kadar Boris Vian'dan bahsettim, isterseniz Boris Vian Dinlerken yazıma da bir göz atın. Hoşunuza gideceğine eminim.
(1) Expatrié, fransızların ülke dışında yaşayan vatandaşları için kullanılan bir terim. Latince. ex (bir şeyin dışında olmak, dışarıda olmak) ve "et patria" (ülke veya memleket) kelimelerinin birleşiminden oluşuyor.
(2) 1950 ve 60'larda Fransız sanatında bu tarz farklı yaklaşımlara oldukça sık rastlanıyor. Güzel bir örneğini Luis Bunuel'in "Belle de jour" filminde görmek mümkün. Catherine Deneuve'ü de pek beğenirim doğrusu.
(3) Noël yazarken her defasında bu özel e harifini kopyala yapıştır yaptığımı düşünebilirsiniz ancak meraklısına kolay yolu var; ALT + 137
