Bu yazı bundan 4 sene önce 2014 yılında BBC'de yayınlanan bir radyo programındaki sohbetin yazılı bir özeti. BBC Magazine okurken denk geldim ve ilgimi çekti. Yazı her ne kadar yakın tarihli olsa da, 4 sene öncesinde plakların yükselişi ve dijital müzik indirme mevzuuları hala tartışılıyordu. Yazıda plak toplayan farklı gruplardan insanların görüşlerine yer verilmiş. Bende Türkçeleştirip yayınlayayım dedim. Keyifli okumalar...
----------------------------------
Müzik severler ve plak meraklıları, İngiltere'nin yedinci yıllık Record Store Day (Plak Mağazası Günü) için toplanıyor. Plakların çöküşüyle ilgili birçok öngörüye rağmen, hiçbir zaman ortadan kaybolmadılar. Peki plakları satın almaya devam edenler kimler?
İşte plak alışverişi yapan sekiz grup.
Nostaljik koleksiyoncu
 |
| Sonja Bredgaard |
Sonja Bredgaard bir okul kütüphanecisi, blog yazarı ve gazeteci. Vintage, retro ve kitsch
(1) her şeye karşı bir tutku olduğunu söylüyor.
"Bu günler, yeniden plak toplama yapmaya başlamam için bana ilham kaynağı olan rockabilly
(2) olayı içerisindeyim - Kulüplerde orijinal plakları çalan harika DJ'leri görüyorum.
"Favorilerim blues boppers, skiffle ve hillbilly, hem de eski rock'n'roll.
"Bütün plaklarım yedi inç boyutunda ama beni sık sık plak değiştirmekten kurtaracak iyi albümler satın alacağım.
çn: malum 45'liklerde zırt pırt plak değiştirmek eziyet haline gelince 33'lüklerin kıymeti anlaşılıyor :)
"Pazar günleri öğleden sonraları rahatlamak için veya cumartesi geceleri içim kaynamaya başladığında plak dinliyorum.
"Pikabım şu anda yatak odamda oturuyor ve plak dinlemek bir mutluluk, çocuklar genellikle sesi alçaltmamı istiyorlar. Odamda plak dinlemek beni gençlik günlerime götürüyor.
"Rockabilly kulübü DJ olmak istemiyorum ama müziği duyulacak şekilde dinlemekten hoşlanıyorum."
Yeni Alıcı
Tom Kangro, Londra doğusundan Kent'te doğmuş bir mimar. 20 yılı aşkın bir süredir CD formatında albüm topluyor ve ilk pikabını bu yıl Ocak ayında satın aldı. Kangro, nişanlısı tarafından ayda iki plak alımı ile sınırlandırılmış. - bu sayede koleksiyonun evlerini işgal etmeyeceğini umuyor
"Toplam 10 plağım var. Evimde bir sürü CD var, albüm toplamak konusunda yeni değilim, sadece plağa yeni geçtim.
"Devamlı yeni albüm yayınlanmasını seviyorum, bir mimarım, görsel tasarım ve albüm kapağı sanatı tarafıyla da ilgileniyorum.
"Bir plak mağazasına veya yardım dükkanına
(3) gidebilir ve eski plakları alabildiğiniz gerçeğini çok seviyorum. Bunu CD'lerle asla yapmazdım, plaklar benim için yepyeni bir çağ açtı."
Odyofil ve Plak Firması Sahibi
Darrel Sheinman, bir İngiliz bağımsız plak şirketi olan Gearbox Records firmasının sahibi. Firma genellikle nadir bulunan veya daha önce yayınlanmamış kayıtların sınırlı sayıda plaklarını basıyor. Sheinman'ın stüdyosundaki her şey analog. Blue Note plak koleksiyonu yüzlerce plaktan oluşuyor.
 |
| Darrel Sheinman ve plak kesim tezgahı |
"Biz plak odaklı bir plak şirketiyiz. Ancak, plakları yüceltirken, dijitalin çöp olduğunu söylemiyoruz. Dijitalin kendi avantajları var, taşınabilir ve akış siteleri aracılığıyla birçok türde müzik dinleyebilmek için geniş imkanlar sağlar . Plak dinlemek ise bir ayin gibidir. İnsanlar plakların sadece büyükbabaları için olduğunu söylüyorlar ve çöp olarak görüyorlar. Farklı müzik türleri ve yaşlar grupları arasında plak sevgisini tekrar canlandıran yeni gruplar var.
Genç Meraklı
Londonderry'den 16 yaşındaki Jake, plaklarla sevgisini Twitter üzerinden ilan ediyor. Akranlarının çoğundan farklı olarak, plakları dijital müziğe ve stream servislerine tercih ediyor.
"Bir yıldır plak topluyorum ve bence en iyi format" diyor. Daha önce CD'ler ve download servisleri ile müzik satın aldım ancak hiçbiri plak ile kıyaslanmıyor. Plakların ses kalitesi daha iyi ve daha ödüllendirici!
"Kayıtları toplama aşamasına geldiğimden beri, dijital indirme sitelerini tamamen boykot ettim çünkü plaklar çok daha iyiler. Tabii bu durum güzel ama 16 yaşındayken cebindeki parayla zor.
"Benim ilk satın aldığım plak Foals grubunun Holy Fire albümü ki benim en sevdiğim albümdür. Doğumgünümde topladığım parayı ilk pikabımı almak için kullandım. Başlamak için çok ucuz bir pikap satın aldım ve bu benim ilk pikabımdı.
"Arkadaşlarımın plak toplamanın için biraz tuhaf olduğunu düşünmesine rağmen Record Store Day'e kadar bekleyemem."
 |
| Michael Kiwanuka, Glastonbury 2013 konserinde şarkı söylerken |
Romantik Müzisyen
2012 yılının BBC Sound yarışmasının galibi Michael Kiwanuka, bir dergideki röportajında bedava bir Otis Redding CD'sinden ilham aldığını söylemişti. Londralı müzisyen, 24 yaşında Communion Records ile anlaşma imzalanmış ve hala eski kayıtları dinlemek onun için bir ilham kaynağı olmaya devam ediyor.
"Plak müzik severler içindir"
"Bazı insanlar müzikten az çok hoşlanıyor ve sadece arka planda bir şeyler tıngırdasın uğruna dinliyor, ancak müziği gerçekten çok seven kişiler için, plak bunu yapmanın romantik yolu. Çünkü müzik dinlemeye gerçekten dahil olabilirsiniz."
"Diğer rekreasyonlara benziyor - keyifle yenen bir yemek gibi. Herkes yüksek seviyeli Michelin yıldızlı restoranlara gitmiyor, herkes için uygun yerler var. Eğer üst sınıf yemek istiyorsanız, üst sınıf yerlere gitmelisiniz. Müzikte bunun gibi. Eğer müziği seviyorsanız, plak dinlemelisiniz eğer mümkünse iyi bir sistem kullanarak.
Kazan DJ (4)
Keb Darge, ağırlıklı olarak Amerikan soul ve rockabilly müziği çalan İskoç bir Disk Jokey. Kuzey Soul hareketinin öncülüğüne yardımcı oldu ve 1980'lerde bu akımı Londra'ya getirdi. Darge, yedi inçlik kayıtlardan oluşan geniş bir koleksiyona sahip; bunların çoğu "Deep Funk" tarzında ve Amerikadan.
"Plak toplamamın iki nedeni var" Öncelikle bir DJ olarak plak ile çalışmayı daha kolay buluyorum. Yeni inçlik plakları kutusunda hızlı şekilde tarayabiliyor ve bir sonraki çalacağım plağı etiket tasarımından kolaylıkla seçebiliyorum. İkincisi, 50'li ve 60'lı yıllardan devamlı yeni albümler arayışındayım. Bunları sadece yeni inç formatında bulabilmek mümkün. Bunların çok azını karışık CD'ler ve derleme albümler de bulabilirsiniz. "
Kazı Yapan Satıcı
80'li yıllarda, Gerald Short'un nadir soul, funk ve caz plakları merakı, eski LP'leri ve single'ları aramak için tüm Amerikayı dolaşmasına yol açtı. Plakları bol miktarda ve düşük fiyatlarla bulması Londra'da bulunan Camden Market'te plak mağazası açmasına vesile oldu. İlerleyen yıllarda Amerikadaki fiyatlar yükseldi, bu yüzden 1998'de nadir bulunan ve izini sürdüğü plakları yeniden yayınlamak için Jazzman plak şirketini kurdu.
İnsanlar bu günlerde gerçekten plaklardan memnunlar. Eğer bir iPod'tan müzik dinlemek ile plaktan müzik dinlemeyi kıyaslayacaksanız, bizler insanız ve görebildiğimiz, tutabildiğimiz ve dinleyebileceğimiz şeyleri severiz.
"Dijital download umurumda değil."
"Eski moda olabilirim ama plakları tercih etmem için pek çok sebep var ve buna katılan öylesine çok insan var ki. Benimki ve diğer plak şirketleri, ezoterik ve çok bilinmeyen müzikleri sattıkça, bunlar plaklarda yaşamaya devam edecek ve bu durum yıllar boyu sürecek.
İç Çekişen Şüpheci
Garajında 150.000 plak bulunan efsanevi ev DJ'İ Carl Cox, formatın müzik dinleme şeklimize uyum yeteneğinden şüphe ediyor.
"Uzun yıllar önce yaptığımız gibi, albümleri plak formatında elde etmek çok zor." Geçmişte yerel mağazalara giderek, albümler için 200-500 sterlin harcardım. Artık herşey bilgisayardan hallediliyor ve posta ile gönderiliyor.
"Çocukluğumda HMV'den ilk albümümü satın aldığımı hatırlıyorum. Diana Ross'un "Love Hangover" albümü. Heyecanla eve koştum ve iğneyi plağın üzerine indirdiğimde "vay be, bu harika" diye düşünmüştüm.
"Bu heyecanı uzun yıllar önce yaşadım - şimdi maalesef yaşayamıyorum"
notlar
(1) Genel anlamıyla, yüzeysellik, ucuzluk, gösterişçilik, kendini olduğundan daha değerli ya da önemli gösterme hali
(2) 1950'lerde çok popüler hale gelen, rock'n'roll ile country müziği birleştiren bir müzik akımı
(3) charity shop. İngiltere'de bağışlanan kıyafet, plak ve diğer eşyaları satıp, yardım kuruluşlarına aktaran mağazalar
(4) Digging: Plak mağazalarında plak aramayı anlatan deyim; kazmak
